دستگاه تولید مثل مرغ

توضیحات

دسته: مقالات

منتشر شده در جمعه, 05 بهمن 1397 13:18

نوشته شده توسط مدیر سایت

1)تخمدان:

تخمدان سمت راست به حالت اولیه باقی مانده و تنها تخمدان سمت چپ فعال است. تخمدانها در حفره شکمی و نزدیک کلیه ها قرار دارند. تخمدان از بخش میانی و بخش بیرونی تشکیل شده است روی تخمدان فولیکولها قرار دارند و تعداد آنها در هر تخمدان حدود 3000 عدد است ولی در طول عمر مرغ همه آنها به تخم مرغ کامل تبدیل نمیشوند. در حقیقت رابطه مستقیمی بین تعداد فولیکولها و تعداد تخمهایی که مرغ میگذارد وجود ندارد . وزن هر فولیکول تا 10 روز قبل از پاره شدن یا تخمک اندازه حدود 100 میلی گرم و قطر آن 4 تا 5 میلیمتر است . پس از این مدت فولیکولها به سرعت رشد میکنند و وزن آنها به 18 تا 20 گرم و قطر آنها به 40 میلیمتر میرسد.

هر فولیکول به وسیله پایه ای به تخمدان متصل است . در داخل هر فولیکول یک زرده وجود دارد که اطراف آن را به جز در ناحیه استیگما مویرگهای خونی پوشانده است. پاره شدن فولیکولها از ناحیه استیگما صورت میگیرد.

بر خلاف پستانداران در طیور جسم زرد تشکیل نمیشود بلکه از محل فولیکول آزاد شده هورمونهائی ترشح میشود که کار آنها افزایش حرکت شیپور لوله تخم و تنظیم زمان تخمک گذاریست.

در یک تخمدان 5 نوع فولیکول مشاهده میشود.

1)فولیکولهای اولیه

2)فولیکولهای در حال رشد

3)فولیکولهای کامل

4)فولیکولهای پاره شده

5)فولیکولهای تحلیل رفته

اگر به علت بیماری مثلا لوکوز تخمدان سمت چپ از بین برود و یا توسط عمل جراحی برداشته شود.تخمدان سمت راست که به حالت اولیه باقی مانده است شروع به رشد کرده و بر حسب اینکه مرغ در چه سنی باشد ممکن است به بیضه-تخمدان-بیضه و یا تخمدان تبدیل شود.

اگر از بین رفتن تخمدان سمت چپ در سنین اولیه و قبل از بلوغ باشد تخمدان سمت راست به بیضه تبدیل میشود و اسپرم و آندوژن تولید میکند ولی به علت اینکه لوله های و لفیان که مجاری خروج اسپرم را تشکیل میدهند و مرغ به وجود نمی آید بیضه به بیرون راه ندارند و حیوان عقیم میشود.

اگر از بین رفتن تخم دان سمت چپ در اواخر دوره تخمگذاری باشد. تخمدان سمت راست که به حالت اولیه باقی مانده استرشد کرده و به تخمدان کامل تبدیل میشود و زرده تولید میکند ولی به داخل اینکه لوله های مولارین در مرغ به صورت ژنتیکی یک طرف رشد میکند (تنها لوله سمت چپ رشد میکند) و چون تخمدان راست به خارج راه ندارد لذا مرغ عقیم است.

در صورتیکه از بین رفتن تخمدان سمت چپ در حد فاصل سنین فوق باشد تخمدان سمت راست به بیضه –تخمدان تبدیل میشود و در این صورت هم اسپرم و هم اوم تولید میکند ولی به دلیل اینکه راهی به بیرون ندارد باز هم مرغ عقیم است.

وقتی که تخم دان راست به بیضه یا بیضه – تخمدان تبدیل میشودبه دلیل ترشح هورمون آندروژن مرغ تمام و خصوصیات خروس را به دست می آورد یعنی میخواند و تمایل به جفت گیری نشان میدهد.

2)مجرای تخم:

الف)شیپور: طول این قسمت حدود 7 سانتیمتر است و زمانی را که تخم در این قسمت میگذراند 1 تقسیم بر 4 ساعت است. به علت حرکاتی که در ناحیه شیپور وجود دارد فولیکولهای آزاد شده از تخمدان گرفته میشود و به داخل لوله تخم هدایت میگردد.درست بعد از پاره شدن فولیکول حرکت شیپور افزایش پیدا میکند و این عمل به خاطر هورمونی ات که از فولیکول پاره شده توشح میشود.البته همانطوری که قبلا گفته شد از فولیکول پاره شده هورمون دیگری ترشح میشود که همراه با اکسی توسین در تنظیم و کنترل زمان تخمگذاری اهمیت دارد .

در اثر بعضی از امراض مثل نیوکاسل و برونشیت عفئنی حرکات ناحیه شیپور کم میشود و تخمکی که آزاد میگردددر داخل حفره شکمی می افتد که ممکن است روز بعد به وسیله شیپور گرفته شود و یا جذب اعضای دیگر بدن گردد.

شیپور ناحیه است که اسپرمها میتوانند برای مدت طولانی 30روز در پیچ و خم و شیارهای آن زنده بمانند.

ب)ماگنوم:طولانی ترین قسمت لوله تخم است و حدود 34 سانتیمتر طول دارد . مدت زمانی که تخم این ناحیه راطی میکند 3 ساعت است و در این قسمت است که سفیده یا آلبومین در اطراف زرده ترشح میشود.

ج)ایسموس:حدود 8 سانتیمتر طول دارد و تخم حدود 1 ضربدر 1 تقسیم بر 4 ساعت در این ناحیه توقف دارد و در این قسمت است که پوسته نازک اطراف سفیده تشکیل میگردد.

د) رحم : حدود 8 سانتیمتر طول دارد و تخم حدود 18 تا 22 ساعت در این ناحیه متوقف میگردد و پوسته آهکی تخم مرغ ترشح میشود .  در بعضی نژادها که تخم مرغ پوسته قهوه ای تولید میکنند در ناحیه رحم رنگریزه قهوه ای که به نام اوپروفیرین موسوم است ترشح و در پوسته ذخیره میگردد.

بعضی نژادها تخمهایی با پوسته آبی یا سبز میگذرانند که رنگ آبی آن مربوط است به ماده ای به نام اوسان و رنگ سبز را متیل استربیلیوردین ایجاد میکند.

ه) واژن: طول واژن حدود 8 سانتیمتر است و تخم حدود یک دقیقه در این قسمت قرار میگیرد . در آخرین لحظه قبل از خروج تخم مرغ از رحم پوسته تخم مرغ با موسین پوشیده میشود.موسین پس از خشک شدن کوتیکول نام میگیرد و حفاظی است برای جلوگیری از نفوذ میکروبها که ممکن است از راه منافذ موجود روی پوسته تخم مرغ صورت بگیرد. اگر تخم مرغها شسته شوند این حفاظ از بین میرود و امکان آلودگی و فساد تخم مرغ افزایش پیدا میکند.

• < قبلی
• بعدی >