فرآورده های جانبی برنج در نتیجه پوست گیری و تمیز کردن برنج قهوه ای به دست می آیدو نتیجه نهایی ان تولید برنج سفید برای مصرف انسان است.فرآورده های جانبی برنجی یکی از رایج ترین فرآورده های قابل استفاده در صنعت طیور است.میزان تولید جهانی آن بالغ بر 45 میلیون تن است.در جریان تولید برنج سفید یک محصول جانبی به دست می آیدکه «سبوس برنج» نامیده می شود که حدود 30 درصد وزنی آن«صیقل برنج»و 70 درصد«سبوس واقعی»است.در برخی مناطق این دوفرآورده از هم جدا می شوند و به صورت دو محصول جداگانه سبوس و صیقل برنج به فروش می رسند.در برخی مناطق مخلوط این دو را به نام «سبوس برنج»و در برخی مناطق آن را «پولارد برنج»مینامند.صیقل برنج دارای چربی فراوان و الیاف کم است در حالی که سبوس واقعی برنج،چربی کم و الیاف بالایی دارد.بنابراین نسبت اختلاط سبوس و صیقل برنج تأثیر قابل توجهی بر ارزش غذایی آن ها دارد.در ادامه وقتی از سبوس برنج صحبت میکنیم منظور مخلوط صیقل و سبوس واقعی برنج است.می توان ترکیب نمونه مورد استفاده را بر اساس سطح الیاف خام در برابر چربی محاسبه و ارزیابی کرد.از آنجا که میزان روغن سبوس بالا است(6 تا 10 درصد) لذا آمادگی زیادی برای فساد اکسیداتیو دارد.حدود 75 تا80 درصد چربی موجود در سبوس خام برنجی که به مدت 10 تا 12 هفته در دمای ملایم نگهداری شده باشد به صورت اسیدهای چرب آزاد در می آید که بسیار مستعد واکنشهای فساد اکسیداتیو است.لازم است سبوس برنج با استفاده از مواد آنتی اکسیدانی مناسبی از قبیل«اتوکسی کین»پایدار شوند.هرچه مقدار افزودن این ماده شیمیایی به سبوس برنج بیشتر باشد،جلوگیری از فساد در آن بیشتر است ولی سطح مناسب و اقتصادی آن حدود 250 قسمت در میلیون است.می توان از طریق تیمار حرارتی نیز سبوس برنج را پایدار ساخت.«کستروژن»دردمای 130 درجه به طور قابل ملاحظه ای شانس فساد چربی و توسعه اسیدهای چرب آزاد آن را کاهش میدهد.
وقتی مقدار بالایی از سبوس برنج در جیره استفاده می شود(حدود40 درصد)،موجب کاهش رشد و کاهش راندمان تبدیل غذایی می شود.دلیل آن وجود مهارکننده تریپسسین و سطح بالای اسید فیتیک آن است.مهارکننده تریپسسین دارای مولکول های کوچکی است و گرمای مرطوب به راحتی آن را از بین می بردولی اسید فیتیک به چنین شرایطی همچنان مقاوم باقی می ماند .حدود 10 درصد فسفر سبوس برنج برای جوجه های جوان قابل دسترس است.البته قابلیت دسترس فسفر ممکن است با افزایش سن جوجه ها افزایش یابد.اگر چنین باشد ممکن است منجر به عدم توازن نسبت کلسیم به فسفر شود.چنین اثری ممکن است دلیل واقعی کاهش رشد در پرندگان مسنی باشد که سبوس برنج مصرف کرده و درضمن کلسیم اضافی به جیره های آنها افزوده شده باشد.آنزیم فیتاز را می توان به جیره های حاوی بیش از 15 درصد سبوس برنج بکار برد و از مزایای آن استفاده کرد.از آنجا که سبوس برنج دارای الیاف زیادی است لذا می توان از آنزیمهای آرابینوکسیلاناز خارجی در کنار آن استفاده نمود.
مشکلات بالقوه محصولات جانبی برنج:
اگر چنانچه سبوس برنج به دست آمده بیش از یک هفته در کارخانه باقی میماند،لازم است آن را با استفاده از یک آنتی اکسیدان مناسب پایدار کنیم.اگر چنانچه جوجه های جوان(با سن کمتر از سه هفته)از جیره های حاوی بیش از 10 درصد سبوس برنج استفاده می کنند می توان از تیمار حرارتی استفاده کرد و اثرات مهارکننده تریپسسین را به حداقل رساند.