یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

ویتامین بیوتین H

کمبود و مسمومیت بیوتین

در اثر  کمبود بیوتین ، ضایعات پوستی  در پاها  و پوست اطراف  منقار  و چشم ها ، مشابع با نوع ناشی از کمبود  اسید پانتوتنیک ، بایستی  ترکیب  جیره را بررسی کرد  و مصمم شد کهکمبود کدام یک از  دو ویتامین  در جیره بیشت است .  در این روش به جیره  یک گروه از جوجه ها بیوتین ،  و به گروه دیگر اسید پانتوتنیک اضافه می شود . پروسیس ، یکی دیگر از عوارض ناشی از کمبوود  بیوتین است .  در سال 1942، جوکس و برد ،  با استفاده از جیره خالص  حاوی تمامی عناصر شناخته شده  غیر از بیوتین ،  نشان دادند که تزریق  روزانه بیوتین  به میزان حدود 2 میلی گرم ، برای جلوگیری کامل  از پروسیس و افزایش  رشد کافی بود  ، ولی از بروز  ضایعات پوستی  به طور کالم جلوگیری نکرد .

 بین و همکاران (1988) تورم بالشتک  پا  و بزرگ  و جابجایی قسمت  انتهایی ساق پا در پرندگان  مواجه  با کمبود  بیوتین  را توصیف کردند .  در حالت کمبود  حاشیه ای  بیوتین ،  وضعیت پرنده  بوسیله تغذیه آنتی بیوتیک ها بهبود  یافته و با تغذیه  لاکتوباسیل حادتر می شود (بونرسترو و کراترز 1983) . این نشان می دهد  که  میکروفلورای  روده برای بیوتین  قابل دسترس با پرنده رقابت می کنند   و در این خصوص  نوع کربوهیدرات جیره می تواند بر حالت پرنده تاثیر  بگذارد  . بائور  و گریمینگر (1980) نتیجه گرفتند که دکسترین ، مقدار  بیوتین در روده کور را تشدید می کند . هرچند علایم کلاسیک  کمبود  بیوتین  نادر  بوده. ولی بروز سندرم کبد  و کلیه  چرب (FLKS) برای پرورش دهندگان طیور بسیار مهم است . (FLKS) برای اولین بار در سال 1985 در دانمارک  توصیف شد  ولی تا اواخر دهه 1960 بخصوص  در اروپا  و استرالیا هنوز چندان مورد توجه نبود . جوجه ها  در سن حدود سه هفتگی سنگین شده و قادر به ایستادن نیستند  و در ساعات اولیه ای که چنین علایمی را نشان می دهند ، تلف می شوند  .