کریزای عفونی ماکیان IFC

توضیحات

بازدید: 29956

اتیولوژی :

کریزای عفونی ماکیان یکی دیگر از بیماریهای عفونی ، حاد و مسری باکتریایی است که با ایجاد عفونت در بخشهای بالایی دستگاه تنفس پرنده باعث تورم سینوسهای بالای چشم پرنده شده و باعث تغییر چهره و تورم صورت در پرندگان مبتلا می گردد .

عمل بیماری کریزای عفونی ، یک باکتری گرم منفی ، میله ای شکل ، غیر متحرک و فاقد هاگ است بنام باکتری هموفیلوس پاراگالیناروم که اندازه ای حدود3-1*8/0-4/0 میکرون داشته و دارای چند سویه است که سویه هایحاد این باکتری کپسول دار می باشند .

شرایط  رشد باکتری روی محیط های آگار ، اندکی پیچده است و نیازمند شرایط خاص است . وجود نیکوتینامید ادنین دی نوکلئوتید (فاکتور V) برای رشد میکروب ضروری است .

هموفیلوس پاراگالیناروک دارای سه سروتیپ است که A،B،C نامیده می شوند . آنچه باعث بیماریزایی و حدت در این باکتری می شود یکی وجود کپسول و دیگری حضور پادگن هماگلوتیناسیون ویژه ای در میکروب می باشد . لاکتری هموفیلوس پاراگالیناروم در خارج از بدن میزبان دوام کمی دارد بطوریکه در دمای عادی محیط بیش از 48 ساعت دوام نمی آورد .

اپیدمیولوژی :

بیماری کریزای عفونی ماکیان همانطور که از اسمش مشخص است ،خاص ماکیان است اگر چه در بلدرچین ژاپنی هم دیده شده است ولی سایر پرندگان را در گیر نمی کند . این بیماری پراکنش جهانی دارد و ارزش اقتصادی آن بیشتر مورد نظر است چرا که باعث کاهش رشد و افت تولید می شود .

ماکیان در هر سنی مستعد ابتلاء به این بیماری هستند اگر چه پرندگان مسن تر به مراتب حساسترند . از آنجائیکه این باکتری در محیط بیرون دوام زیادی ندارد منشا اصلی بیماری ، پرندگان حامل یا مرغهای مبتلا می باشند . عفونت از راه تماس مستقیم یا از طریق دستگاه تنفسی و یا آلودگی آب آشامیدنی توسط ترشحات مرغ آلوده امکانپذیر است لازم به ذکر است که عامل عفونی این بیماری از طریق انتقال عمودی سرایت نمی کند .

علایم بالینی :

بیماری کریزا اگر بدون دخالت سایر عوامل عفونی رخ می دهد بصورت حاد پس از 3_1 روز دوره کمون رخ می دهد و حداکثر 10 روز نشانه های بیماری را نشان می دهد . آماس ، تورم و خیز صورت و سینوسها همچنین تورم مجاری تنفسی و ملتحمه چشم و بسنه شدن چشم از مهمترین نشانه های این بیماری محسوب می شوند .

از ساید علایم این بیماری می توان مشکل در تنفس عادی ، کاهش شدید اشتهاء کاهش وزن و افت تولید را نام برد . به هر حال اگر پرنده ،تنها مورد تهاجم باکتری هموفیلوس پاراگالیناروم قرار بگیرد مرگ و میر چندانی در گله مشاهده نخواهد شد ولی اگر این بیماری توام با شرایط نامناسب دیگر مانند بروز الودگیهای میکروبی و انگلی دیگر و یا نامناسب بودن تغذیه و تهویه باشد ف قطعاً تلفات زیادتری خواهیم داشت .

علایم کالبدگشایی :

تورم ملتحمه ، خیز صورت و ریش در این بیماری بیش از همه جلب نظر می کند ولی می توان آماس و التهاب در سینوسها و مجاری URTمشاهده کرد . اگر برونکوپنومونی و درگیری ریه ها مشاهده شد بخار عفونتهای ثانویه همراه این بیماری است . در مشاهدات هیستوپاتولوژی ؛ از بین رفتن مژکها و ادم و دژنزسانس مخاط و سلولهای اپیتلیوم مشاهده خواهد شد .

تشخیص :

معمولاً با توجه به تاریخچه ، نشانه های بالینی وآثار و جراحات کالبدگشایی تشخیص بیماری کریزا امکانپذیر است . جهت تشخیص قطعی ،  کشت باکتری در محیط  کشت آگار خوندار در مجاورت استافیلوکوک اپیدرمیس است . برای اینکار از ترشحات بینی و نای و همچنین کیسه های هوایی می توان نمونه برداری کرد که البته کیسه های هوایی برای نمونه گیری مناسب تر است چرا که ترشحات بینی و نای ممکن است واجد آلودگیهای ثانویه باشند .

پس از تهیه نمونه وتلقیح در محیط ذکر شده بمدت 48_24 ساعت در انکوباتور 37 درجه که حاوی 5 درصد گازاست قرار داده و پرگنه های شفاف و ریزی نزدیک کلونیهای استافیلوکوکی مشاهده می گردند که نشانگر حضور هموفیلوس پاراگالیناروم است . راه تشخیص ، تزریق ترشحات مخاطی و سینوسی مرغان مبتلا به چند مرغ سالم است که در مدت 48_24 ساعت باید نشانه های بیماری بروز کند .

پیشگیری و کنترل :

از آنجائیکه مرغ مبتلا به کریزای عفونی حتی اگر بهبودی نیز حاصل کند بعنوان منبع آلودگی و دفع عامل عفونی عمل می کند ؛ لذا بهتر است که گله آلوده حذف گردد و پس از ضد عفونی کامل سالن و خالی گذاشتن ان حداقل به مدت هفت روز ، جوجه های جوان ستام بجای آنها جاگزین نمود .

علاوه بر راهکارهای مدیریتی ذکر شده ؛ یکی دیگر از روشهای موثر در پیشگیری از این بیماری ف واکسیناسیون علیه هموفبلوس پاراگالیناروم است . هم اکنون واکسن کریزا بر ضد هر سه تیپ A،B،C هموفیلوس پاراگالیناروم تهیه گردیده است که این واکسن کشته بوده و در سن 16 هفتگس بصورت زیر جلدی تزریق می شود . البته در گله های مادر واکسن به فاصله 4_3 هفته تکرار می شود .

درمان :

این بیماری درمان قطعی ندارد و با تجویز آنتی بیوتیکها تنها می توان از شدت بیماری کاست و از آنجائیکه آنتی بیوتیکها توان حذف باکتری را ندارد ، پس از قطع دارو ، مجدداً بیماری عود می کند .با  این حال می توان از استرپتومایسین ، تری متوپریم ، تتراسایکلین ، سولفامتازین ، اریترومایسین و انروفلوکسازین استفاده نمود .