وبای مرغان

توضیحات

بازدید: 18665

اتیولوژی :

وبای مرغان یکی از بیماریهای بسیار حاد و عفونی پرندگان است که گسترش جهانی داشته و توسط پاستورلامولتوسیدا ایجاد می شود . این میکروب توانایی تولید هاگ داشته و می تواند در 37 درجه سانتی گراد در شرایط هوازی یا بیهوازی رشد  کند ، خصوصاً در محیط های آزمایشگاهی که حاوی سرم خون پرندگان است .

پاستورلامولتوسیدا یک باکتری غیرهمولیتیک محسوب شده و در محیط خارج از بدن نسبت به خشکی و ترکیبات ضدعفونی کننده بسیار حساس و آسیب پذیر است . پاستورلامولتوسیدا دارای سه تحت گونه بنام های ، پاستورلامولتوسیدا ، پاستورلامولتوسیداسپتیکا و پاستورلامولتوسیداگالیسیدا می باشد که هر سه تحت گونه برای پرندگان بیماریزا است ( بجز گالیسیدا که فقط در پرندگان آبزی ایجاد بیماری می کند).

تقریباً مس توان گفت ؛ تمامی پرندگان نسبت به باکتری پاستورلامولتوسیدا مولتوسیدا ، حساسند بویژه پرندگان صنعتی مانند کاکیان و بوقلمون که در بین آنها هم هر چقدر پرنده بالغ و سنگین باشد آسیب پذیرتر است . موشهای صحرایی بعنوان مخازن متحرک این باکتری بحساب می آیند . این بیماری می تواند از راه دهان ،بینی و مخاطات و حتی زخمهای جلدی انتقال بیابد ولی محتمل ترین راه ، انتقال از طریق آبخوریها می باشد . لازم به ذکر است که این بیماری انتقال عمودی ندارد .

علایم بالینی :

بروز بیماری وبای پرندگان به اشکال فوق حاد ، حاد و مزمن رخ می دهد . در فرم فوق حاد ، همانطور که قابل انتظار است بدون هیچ نشانه ای تعدادی از پرندگان تلف می شوند . در فرم حاد بیماری ، پرنده مبتلا علایمی همچوم بی حالی ،کزکردگی ، بی اشتهایی ، سیانوزه شدن تاج و ریش ، ترشحات مخاطی از بینی و اسهال بدبو دارد که در نهایت منجربه تلف شدن پرنده می شوند . حال اگر پرمده مبتلا به فرم حاد بیماری ، بهبود پیدا کند و زنده بماند ، به فرم مزمن بیماری دچار خواهد شد . البته رخداد فرم مزمن بیماری می تواند در نتیجه آلودگی پرنده به اشکال کم حدت پاستورلا نیز باشد . در هر صورت علایم فرم مزمن بیماری وبای پرندگان شامل کزکردگی ، تورم ملتحمه چشم و تنگی نفس است ، البته در برخی موارد در اواخر دوره بیماری پیچش و انعطاف گردن هم دیده می شود . تورم تاج و ریش که از علایم تیپیک پاستورلوز است در ابتدای بیماری موضعی وبای پرندگان رخ می دهد .

علایم کالبدگشایی :

در کالبدگشایی لاشه های مبتلا به وبای پرندگان که توسط اشکال فوق وحاد بیماری تلف شده اند علایمکی نظیر مشاهده پتی شی(خونریزیهای نقطه ای) در مخاطات و احشا ، پرخونی لاشه تلف شده و کانونهای نکروتیک در کید می باشد . اگر چه در پرندگان تخمگذار ممکن است زرده آزاد هم در حفره شکمی مشاهده شود .

در کالبدگشایی لاشه های با جدیت کمتر اذم ریه ها و پنومونی دیده می شود . در فرم مزمن بیماری تورم و سفتی ریش ، مشاهده ترشحات کازئوز در گوش میانی و تورم مفاصل خصوصاً مفصل خرگوشی جلب نظر می کند .

تشخیص :

اگر چه با مشاهده علایم بالینی و جراحات کالبد گشایی می توان به بیماری وبای مرغان مشکوک شد ولی جداسازی باکتری و تهیه گسترش خونی می تواند به تشخیص بیماری قطعیت بخشد البته در روش دیگر می توان عصاره بافتهای پرنده الوده را به موش یا خرگوش تزریق کرد و پس از 48 ساعت موش یا خرگوش تلف شده خواهند شد . علاوه از ان می توان در گسترش خونی خرگوش نیز عامل بیماری را جستجو کرد .

پیشگیری و کنترل :

برای کنترل بیماری می توان سالنها و تجهیزات مرغداری را بخوبی ضدعفونی کرد و از تردد هر نوع جاندار دیگر بخصوص موشهای صحرایی به انبار یا سالنها جلوگیری نمود . علاوه بر موارد فوق می توان گله را توسط واکسیناسیون نسبت به این بیماری ایمن کرد .

درمان:

درمان شکل فوق حاد این بیماری بعلت سریع تلف شدن پرندگان ، تقریبا غیر ممکن است اما در فرمهای کم حدت تر بیماری می توان از سولفاکینوکسالین یا سالفاتیازین در دان یا آب مصرفی برای درمان و کاهش تلفات در بوقلمونها استفاده کرد . تجویز داروی تتراسایکلین بصورت تزریقی یا در دان و آب برای سایر پرنده ها توصیه می شود . تجویز داروی استرپتومایسین و دی هیدرواسترپتومایسین بصورت تزریقی برای پرندگان آبزی بویژه اردکها نتایج رضاییتبخشی را بدنبال دارد . طول دوره درمانی داروهای فوق حداقل 7_10 روز باید باشد .