اتیولوژی :
این بیماری به جرات مهمترین بیماری جوجه های زیر یک هفته است که مهمترین و عمده ترین عامل مرگ و میر در جوجه های جوان زیر یک هفته می باشد . البته همواره E-Coli تنها عامل انحصاری آنفالایتیس یا عفونت کیسه زرده نیست بلکه عوامل دیگر باکتریهایی نیز می توانند باعث بروز این بیماری شوند و در این صورت E-Coli بصورت عامل غیر اولیه و بعنوان عامل فرصت طلب می تواند این بیماری را تشدید کند .
عوامل متعدد دیگر در عفونت کیسه زرده شامل استافیلوکوکها ، باسیلوس سرئوس ، پزدوموناس ، کلستریدیومها و پروتئوس می باشند که اگر همراه انترشیشیا کلی بصورت سیستمیک ایجاد عفونت نمایند، باعث بروز بیماری تلفات زودرس جوجه ها(ECM) می گردد .
بروز بیماری ممکن است از راه ناف التیام نیافته باشد که باعث عفونی شدن زرده می گردد یا از راه آلودگی شدید پوسته تخم مرغ به مدفوع ، باعث آلودگی و بروز بیماری گردد . اگرچه تلفات در این بیماری در رنج غیرقابل پیش بینی می باشد و بر حسب شرایط متغیر است ولی معمولاً تلفات ناشی از بیماری عفونت کیسه زرده از 10 درصد تجاوز نمی کند .
اشریشیا کلی بسرعت در روده جوجه جوان تکثیر پیدا کرده و بلافاصله عفونت در ماشین جوجه کشی یا بستر به جوجه های دیگر انتقال می یابد . خصوصاً عدم رطوبت کافی در ماشین جوجه کشی باعث افزایش احتمال بروز بیماری عفونت کیسه زرده می گردد .
علائم بیماری :
این بیماری با بروز افسردگی و تجمع جوجه ها کنار هم همراه است ولی اتساع شکم و ضخیم و نکروزه شدن ناف از علایم تیپیک این بیماری است . پرخونی کیسه زرده و ریه ها نیز در این بیماری مشاهده نمی شوند ولی آنچه که در تمامی موارد با آن مواجه می شویم وجود کیسه زرده متسع و ملتهب است که هنوز جذب نشده و با ظاهری غیرعادی مخزن اشریشیاکلی غیر همولیتیک می باشد .
پیشگیری و کنترل :
عدم مواجهه با این بیماری قبل از رعایت اصول صحیح بهداشتی و مدیریتی ، تهیه جوجه ها از گله های سالم و کارخانجات جوجه کشی عاری از آلودگی است که تقریباً بطور کامل از بروز این بیماری جلوگیری می کند .
درمان :
عفونت کیسه زرده یا بیماری ورم ناف توسط انجام تست آنتی بیوگرام و تجویز آنتی بیوتیک باعث کاهش تلفات و مهار بیماری می گردد ولی جوجه های بهبود یافته هرگز نمی توانند همپای جوجه های سالم رشد کنند ، لذا توصیه نگارنده ؛ حذف جوجه های مبتلا از گله است .