نیاز ریبوفلاوین و مسمومیت آن
نیازهای ریبوفلاوین در (NRC (1994 برای جوجه های گوشتی 6/3 میلی گرم در کیلو گرم و برای مرغ های تخمگذار 5/2 میلی گرم در کیلو گرم برآورده کرده است . ریوز و هارمز (1988)نشان داد که جهت تحریک رشد و جلوگیری از فلج پا در جوجه های گوشتی به 8/2 میلی گرم مکمل ریبوفلاوین در کیلو گرم جیره نیاز است . در این مطالعه خود جیره ذرت –سویا حاوی 6/2 میلی گرم ریبوفلاوین در کیلو گرم بود . چانگ و بیکر (1990) پیشنهاد کردند که حدود 60 درصد ریبوفلاوین که بطور طبیعی در ذرت و کنجاله سویا وجود دارد برای پرنده قابل دسترسی است . الکوسکی و کلاسن (1998) نشان دادند که پرندگان جوان نیز حدود 2 میلی گرم ریبوفلاوین بصورت مکمل در کیلو گرم جیره نیاز دارند . برای مرغ های تخمگذار اسکوایرز و نابر (1993)نیازی حدود 4/4 میلی گرم در کیلو گرم جیره برای تولید تخم مرغ و جوجه در آوری بهینه پیشنهاد کردند و آلبومین تخم مرغ می بایست حاوی حدود 5/2 میکروگرم ریبوفلاوین در گرم باشد . بدلیل افزایش دفع ادراری ریبوفلاوین تحت شرایط مصرف زیاد ، اثرات سمی آن بسیار نادر بوده و برای ایجاد مشکلات متابولیکی احتمالا احتیاج به مصرف حدود 200 برابر مقدار مورد نیاز است .
کمبود ریبوفلاوین
کمبود ریبوفلاوین ممکن است بر بافت های متعددی اثر بگذارد . به هر حال به نظر می رسد که دو بافت یعنی بافت پوششی و غلاف میلین بعضی از اعصاب اصلی بیشتری صدمه می بینند . تغییرات در عصب سیاتیک ، خمیدگی ناخن و فلجی را در جوجه های در حال رشد ایجاد می کند . تخمگذاری تحت تاثیر واقع نمی شود ، ولی تخمگذاری با ریبوفلاوین کم به جوجه تبدیل نمی شوند . هنگامی که جوجه ها با جیره کم ریبوفلاوین تغذیه می شوند . اشتهای نسبتا خوبی دارند ، اما رشدشان کم و ضعیف می شود و در یکی دو هفته اول دچار اسهال می شوند . جوجه های مواجه با کمبود حرکت نمی کنند ، مگر اینکه به زور وادار شوند و غالبا روی مفصل ها و با کمک بال ها حرکت می کنند .ناخن ها ، چه در حالت حرکت و چه در حال استراحت ، به طرف داخل خمیده هستند ماهیچه های پا تحلیل رفته و پوست خشک و خشن است . در مراحل پیشرفته کمبود ، جوجه ها روی زمین پهن می شوند و پاها به جهت مخالف باز می شوند .
کالبد گشایی ،ضایعات غیر عادی را در اعضای داخلی نشان نمی دهد . علامت مشخصه کمبود ریبوفلاوین ، بزرگ شدن اعصاب به 4 تا 6 برابر حالت عادی می رسد . آزمایش های بافت شناسی از اعصاب تحت تاثیر ، تحلیل و تخریب غلاف میلین را نشان می دهد و به هنگام شدید بودن عصب را تحت فشار قرار داده و نازک می کند و تحریک دائمی را که منجر به خمیدگی ناخن ها می شود ایجاد می کند . تغییر در سلول های جزایر لانگرهانس و شفافیت داخلی سلول های لوزالمعده ، علامت ویژه کمبود ریبوفلاوین نیست ، زیرا این تغییرات در اثر کمبود تیامین ، نیاسین ، با اسید پانتوتنیک نیز ظاهر می شوند .
عوارض کمبود ریبوفلاوین در مرغ ؛ کاهش تخمگذاری ، افزایش تلفات جنینی ، و افزایش اندازه و میزان چربی کبد است . در مرغ هایی که با جیره ریبوفلاوین تغذیه شوند ، جوجه دهی پس از هفت روز تغذیه با جیره معمولی به حالت عادی بر می گردد. جنین هایی که برای خروج از تخم مرغ های تغذیه شده با جیره کم ریبوفلاوین مشکل دارند . جثه ریز و متورم داشته و اجسام ولفیان در آنها رشد نمی کند و تحلیل رفته است . سیستم عصبی آنها ، همان گونه که در مورد جوجه های تغذیه شده با جیره کم ریبوفلاوین توضیح داده شد ، تغییرات تحلیلی را نشان می دهد .
وایت (1998)نشان داد که اثرات کمبود ریبوفلاوین ابتدا در روز دهم انکوباسیون ، زمانی که جنین با کمبود کربوهیدرات مواجه شده و مواد حد واسط اکسیدان اسید های چرب تجمع می یابند ، نمایان می شوند . هر چند آنزیم های وابسته به ریبوفلاوین با کمبود این ویتامین کاهش می باند ، ولی به نظر می رسد که اثر اصلی آن اختلال در اکسیداسیون اسیدهای چرب است که نقش حیاتی در رشد جنین دارند .نوعی صفت اتوزومی مغلوب از تشکیل پروتئین لاند شونده با ریبوفلاوین که برای انتقال ریبوفلاوین به تخم مرغ لازم است ممانعت می کند . هر چند پرندگان بالغ طبیعی به نظر می رسند ، ولی تخم مرغ های آنها مستقل از محتوای ریبوفلاوین جیره قادر به هچ شدن نیستند . وقتی تخم مرغ کمبود ریبوفلاوین دارد ، آلبومین تا حدودی رنگ زرد روشن خود را از دست داده ودر واقع میزان رنگ سفیده جهت ارزیابی وضعیت ریبوفلاوین پرنده بکار می رود .
جوجه هایی که جیره با کمبود جزیی ریبوفلاوین دریافت می کنند ، خوب به خود بهبود می یابند که این امر نماینگر کاهش نیاز آنها به این ویتامین به دلیل افزایش سن است . مصرف 100 میکروگرم برای درمان جوجه مبتلا به کمبود ریبوفلاوین کافی است ، که البته باید با افزودن مقدار کافی از این ویتامین به جیره همراه باشد . اما زمانی که جمع شدن انگشتان بروز می کند و ادامه می یابد ،خسارت برگشت ناپذیری به عصب سیاتیک وارد شده است که مصرف ریبوفلاوین این وضعیت را درمان نخواهد کرد .