علائم کمبود ویتامین E
علائم کلینیکی در پرندگان بالغ دیده نمی شود ، حتی اگر جیره حاوی مقادیر اندک ویتامین E برای یک دوره طولانی استفاده شود . تولید تخم مرغ ممکن است به میزان اندکی کاهش یابد ولی قدرت جوجه در آوری بطور چشمگیری کاهش می یابد و جوجه ها در روز چهارم انکوباسیون می میرند . در نرهای بالغی که برای 6 تا 8 هفته با جیره کم ویتامین E تغذیه شوند ، ممکن است بیضه ها تحلیل بروند .
همانطور که قبلا ذکر شد ، سه علامت اصلی کمبود مشاهده شده در مرغ انسفالومالاشیا ، تراوش آب به زیر پوست و تحلیل ماخیچه ای می باشد . بروز این حالت تحت شرایط عملی به عوامل جیره ای و محیطی بستگی دارد که پرنده با آنها روبه روست . اگر ویتامین E جیره کم باشد . یا آنتی اکسیدار ،حذف شده و یا مقدار آن کم باشد ، یا جیره حاوی سطوح بالای چربی ناپایدار غیر اشباع باشد ، انسفالومالاشیا در گله های تجاری دیده می شود .
برای اینکه تراوش آب زیر پوست در گله بروز نماید باید جیره هم از لحاظ ویتامین E و هم از لحاظ سلنیوم کمبود داشته باشد . در سالهای اخیر سطوح سلنیوم خاک ها تا حدی کم شده است که مقادیر کم این مواد مغذی در ذرت و سویا نیاز استفاده از مکمل غذایی آنها برای جلوگیری از بروز تراوش آب به زیر پوست را ضروری کرده است . علائم تحلیل ماهیچه ای در مرغ نادر است چرا که جیره باید علاوه بر ویتامین Eاز لحاظ اسیدهای آمینه گوگرددار نیز کمبود داشته باشد . از آمجایی که اسید های آمینه گوگرددار برای رشد ضروری هستند ، احتمال کمبود شدید آنها و برای ایجاد تحلیل ماهیچه ای تحت شرایط تجاری وجود ندارد . علایم تراوش آب میان بافتی و تحلیل ماهیچه ای را با فرض اینکه کمبود زیاد پیشرفته نباشد ، می توان توسط تکمیل کردن جیره با مقادیر متوسط ویتامین Eاز بین برد . انسفالومالاشیا بسته به میزان آسیب وارده به مخچه ممکن است به مکمل ویتامین E پاسخ داده یا ندهد .
مسمومیت ویتامین E
ویتامین E یکی از ویتامین هایی است که کمترین سمیت را داشته و علایم آن اختصاصی نبوده و به احتمال بسیار قوی مربوط به اختلال در جذب یا استفاده ویتامین A و است . در نتیجه گزارشاتی در ارتباط با کلسیمی شدن نامناسب استخوان هنگام استفاده از سطوح سمی ویتامین E وجود دارند . نوکاز و همکاران (1976)کاهش خطی وزن بدن پرندگان 5 هفته ای را با افزایش میزان ویتامین E جیره از صفر تا 64000 واحد بینالمللی در کیلو گرم تشریح کردند .
در مقدار 4000 واحد بینالمللی در کیلوگرم ، میزان رنگدانه نوک ، درشتی نی و پاها کاهش یافت و در 8000 واحد بین المللی در کیلو گرم پرهای مومی دیده نشدند . امروزه با استفاده از غلظت های بالا ویتامین در جیره های تجاری (100 تا 200واحد بین المللی در کیلو گرم ) اختلال چشمگیری در سوخت و ساز سایر ویتامین های محلول در چربی دیده نشده و حتی هنگام کمبود ملایم ویتامین ، سطوح بالای ویتامین E مشکل را حادتر نمی کند (بارنو ، 1997)