جیره نويسي با كامپيوتر

توضیحات

بازدید: 15757

رشد سريع مرغداري از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت مرغداري به شكل امروزي شده است. صنعت مرغداري از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك مرغدار زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك موسسه توليدي پرورش طيور در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي طيور مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰% هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي مرغدار ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره طيور كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

جيره ايده آل ، جيره اي است كه حداقل قيمت را داشته باشد و با آن حداكثر توليد به دست آيد. يك جيره گران قيمت ممكن است حداكثر توليد را موجب شود ولي به ازاي هر واحد توليد ممكن است اقتصادي نباشد. به همين ترتيب ارزانترين جيره هم هميشه اقتصادي ترين جيره نخواهد بود. در تهيه فرمول جيره ، هدف تامين مواد مغذي (اسيدهاي آمينه ، ويتامين ها ، مواد معدني …) مورد نياز حيوان است كه به همين خاطر خوراكهاي مختلف با هم مخلوط مي گردند. اگر بتوان نياز غذائي حيوان را به مواد مغذي مختلف از منابع خوراكي ارزانتر تامين نمود ، هزينه مربوط به تغذيه به ميزان قابل توجهي كنترل مي شود. بدين ترتيب يكي از راههاي كنترل قيمت دان ، دانستن دقيق تركيب شيميايي خوراكها و جايگزين كردن خوراكهاي ارزانتر به جاي خوراكهاي كمياب و گران مي باشد. از آنجائيكه شرايط آب و هوايي و قيمت خوراكها در شهرها و استانهاي مختلف يكسان نيست ، هر مرغدار بايد نسبت به امكانات مديريتي ويژه خود و همچنين در فصول مختلف سال نسبت به تهيه فرمول مناسب دان اقدام نمايد.

محاسبه فرمول جيره به كمك عمليات رياضي انجام مي گيرد. براي مثال اگر محاسبه جيره اي كه متعادل كردن ۱۰ ماده مغذي با ۱۰ قلم ماده خوراكي مد نظر باشد ، نياز به انجام حدود ۴۵۰ عمليات رياضي است. با وجود كامپيوتر و نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي كه بر پايه و اساس برنامه ريزي خطي عمل مي كند ، احتياجي به دانستن عميق روشهاي رياضي نبوده و مي توان ظرف چند دقيقه جيره غذائي را تنظيم نمود. كامپيوتر بسياري از اشتباهات محاسباتي انسان را حذف مي كند و محاسبات را سريعتر از انسان انجام مي دهد. كامپيوتر تمام راههاي ممكن حل مسئله را بررسي كرده و بهترين آنها را انتخاب مي كند ، در حاليكه انجام بدون غلط اين محاسبات توسط انسان اگر غير ممكن نباشد ، بسيار وقت گير است.

نرم افزارهاي كامپيوتري امكان مخلوط كردن تعداد زيادي خوراك را جهت متعادل كردن چندين ماده مغذي مورد نياز حيوان (از قبيل اسيدهاي آمينه ، ويتامينها ، مواد معدني …) با حداقل قيمت به ما مي دهد و هر گونه محدوديت مربوط به مصرف خوراك خاصي را مد نظر قرار مي دهد. علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

كامپيوتر فقط قادر است دستوراتي كه به آن داده مي شود را انجام دهد و خود قادر به انجام هيچگونه تصميم گيري خارج از اطلاعات داده شده نيست. اطلاعاتي كه مورد نياز كامپيوتر براي تنظيم جيره مي باشد عبارتند از : احتياجات غذائي واريته مرغ مورد نظر ، تركيب شيميايي خوراك ها ، حداقل و حداكثر اجازه مصرف هر يك از خوراك ها و قيمت خوراك ها.