یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

پودر ضایعات نانوایی

پودر ضایعات نانوایی محصول جانبی حاصل از طیفی از صنایع فراوری خوراک می باشد.به منظور اطمینان یافتن از ثابت ماندن ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی آنها لازم است فرآورده های منفرد با هم مخلوط گردند و یا تأمین کننده این مواد مقادیر زیادی از آنها را از یک فرایند تولید مشخص تأمین نماید.رایج ترین فراورده جانبی صنایع نانوایی از کارخانجات تولید نان و تولید پاستا و نیز شیرینی پزی ها  و تولیدی های اسنک ایجاد می شود.فراورده های به دست آمده از تولیدی های اسنک ممکن است دارای نمک و چربی بالایی باشند.ضایعات نانوایی اغلب از فرآورده هایی به دست می آیندکه قبلا" پخته شده اند و به این دلیل قابلیت هضم اجزاءنشاسته آنها به مراتب بیشتر از مواد اولیه آنها است.

برای بهبود خصوصیات جریان پذیری فرآورده های نانوایی پر روغن،اغلب از فیلرهای مناسب استفاده به عمل می آید.رایج ترین فیلر مورد استفاده ،پوسته های خشبی دانه سویا و آهک است که به همان تناسب بر ارزش غذایی آنها تأثیر می گذارند.

فرآورده های با 4 درصد الیاف و 3 درصد خاکستر دارای انرژی قابل متابولیسم 3525 کیلوکالری در کیلوگرم خواهد بود.

مشکلات بالقوه فرآورده های جانبی صنایع نانوایی:برنامه های کنترل کیفی باید از میزان سدیم،الیاف و خاکستر این فرآورده ها اطلاعاتی به دست آورد.