یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

روش های استفاده از جدول Matrix Value آنزیم فیتاز

روش وارد کردن آنالیز فیتاز بعنوان یکی از اقلام جیره :

در این روش آنزیم فیتاز به عنوان یک ماده خوراکی در نظر گرفته می شود و همانند سایر اقلام مورد استفاده در تغذیه طیور توان آزاد سازی آن از مواد مختلف بعنوان آنالیز این آنزیم در جیره نویسی مورد استفاده قرار می گیرد. به این ترتیب تمام توان این آنزیم به صورت کاهش قیمت جیره از همان ابتدای دوره پرورش برای مرغدار صرفه جویی می شود. استفاده از این روش در مواردی پیشنهاد می شود که دسترسی به کارشناسان جیره نویسی مقدور است.

روش کم کردن مقادیر آزاد شده توسط فیتاز از نیازهای طیور ;

در این روش که با استفاده از مقادیر محاسبه ، توان آنزیم فیتاز که به صورت درصد از جیره نهایی ذکر شده است از میزان نیازهای طیور کسر شده و الباقی نیاز با استفاده از بقیه اقلام تامین خواهد شد. به عنوان مثال اگرتصمیم بر جیره نویسی با سطح انرژی 2950 kcal/kgمی باشد مقدار توان آنزیم فیتاز53 kcal/kg  از 2950 کسرو جیره نویسی با سایر اقلام و با هدف تامین   kcal / kg 2897  انجام خواهد شد. از این روش در مواردی پیشنهاد می شود که دسترسی به کارشناسان جیره نویسی مقدور است.

روش Over the top :

به این ترتیب فقط توان آزاد سازی فسفر این آنزیم بصورت کاهش نسبی قیمت جیره برای مرغدار قابل استفاده است بطور مثال : با توجه به دستور کارخانه و نوع پرنده پرورشی گوشتی،تخمگذار ... با استفاده 60 یا 100 گرم در تن مقدار6.5 کیلوگرم دی کلسیم یا فسفات از جیره حذف می شود و توان آنزیم در آزاد سازی سایر اقلام مثل انرژی و مواد معدنی در انتهای دوره بصورت افزایش راندمان پرورش و کاهش ضریب تبدیل برای مرغدار نمایان خواهد شد.

این طریقه مصرف در مواردی قابل استفاده است که دسترسی به کارشناسان جیره نویسی وجود نداشته باشد.