یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

اثرات ال کارنیتین در باروری خروس

ال کارنیتین به مقدار ناچیز در بدن حیوانات از دو اسید آمینه ضروری لیزین و متیونین در کبد و کلیه سنتز می شود,وجود ال کارنیتین برای متابولیسم و حرکت اسیدهای چرب در داخل سلولها ضروری است,مشخص شده که این ماده در ساختمان آنزیمی به نام کارنیتین استیل ترانسفراز شرکت می کند که بخشی از کوآنزیمA و استیل کوآنزیمAرا تشکیل می دهدکه تاثیر کارنیتین بر متابولیسم اسیدهای چرب می باشد,زنجیره کربن آنها بیش از 8کربن می باشد,کارنیتین به 2شکل دی ال کارنیتین و ال کارنیتین یافت می شود,تنها شکل فعال آن از نظر بیولوژیکی ال کارنیتین است.

از آنجایی که ال کارنیتین یک ماده مغذی شبیه ویتامین هاست باعث افزایش و تحرک اسپرم ها می شود,در نتیجه این تحرک اسپرم ها در خروس باعث افزایش تخمگذاری مرغ مادر و درصد هچ نیز میشود,آمونیاک یکی از عوامل بیماری زایی حیوانات مخصوصا در گله جوجه ها و مرغ ها میباشد با افزودن ال کارنیتین در جیره میزان تحمل را بالا می برد,هدف از جیره مطلوب تامین انرژی لازم میباشد,که باافزودن ال کارنیتین در واقع در حجم جیره مصرفی صرفه جویی به عمل می آید,یکی از موارد مهم ال کارنیتین کفایت سیستم ایمنی در حیوانات می باشد,به طبع کاهش هزینه دارو و جلوگیری از تشکیل رادیکالهای آزاد را در پی دارد,همچنین باعث تسهیل در ورود ویتامین EوA,راحتی ورود چربی در میتوکندری شده که در نتیجه به خودی خودباعث جلوگیری و کاهش رادیکالهای آزاد که عامل اصلی بیماری می باشد می شود.

عده ای از پژوهشگران نقش کارنیتین در متابولیسم انرژی و اثرات این ماده طی 2آزمایش مورد تحقیق و بررسی قراردادند,که در مجموع این آزمایشات نشان داد 10گروه شامل 10جوجه با جیره های مختلف تغذیه شدند,شامل جیره استانداردوجیره های شامل لیزین و متیونین کم و زیادو همچنین بدون 5%مکمل چربی,ال و دی کارنیتین بودند,عملکرداضافه وزن بدن,ضریب تبدیل غذایی,میزان چربی ناحیه شکم و غلظت ال کارنیتین در خون وقسمتهای عضلانی وعضله قلب,کبدوکلیه موردبررسی قرار گرفت,همانطوریکه انتظار می رفت غلظت ال کارنیتین با افزودن چربی به طورمعنی داری کاهش یافت زیرا ال کارنیتین از سنتز دو اسیدآمینه لیزین و متیونین در کبد سنتز می شودوبه مقداراندک در بدن حیوانات وجود دارد...

نتیجه گیری:l_carnitine در جوجه خروس باعث تقویت و کیفیت اسپرم در باروری که به نوبه خود با بالا رفتن سطح ایمنی ایجاد تخم مرغ هایی سالم تر,افزایش میزان تخم مرغ تولیدی و کاهش ضریب تبدیل غذایی و افزایش قابلیت هچ و جوجه درآوری به میزان 8/3% می باشد,در نتیجه میزان مرگ و میرجوجه ها نیز کمتر می شود,در نهایت باعث کاهش هزینه و تولید گله مادر گوشتی بیشتر میشود.