احتیاجات و علائم کمبود منگنز
منگنز مورد نیاز حتی برای سویه های جدید جوجه های گوشتی که رشد کاملا سریعی دارند ،حدودا 60میلی گرم در کیلوگرم جیره است (کولینز و موران 1999) . هالپین وئ بیکر (1986)بیان نمدن که هنگام استفاده از جیره های خالص ، منگنز مورد نیاز پرندگان جوان حدودا 14 میلی گرم در کیلو گرم است . لیکن هنگام استفاده از جیره های مرسوم ، مقدار مورد نیاز به 60 میلی گرم در کیلوگرم افزایش می بابد ، که احتمالا بدلیل وجود عوامل طبیعی تداخل کننده با منکنز نظیر اسید فایتیک ، فیبر و کلسیم است . سوترن وبیکر (1983)اظهار نمودند میزان منگنز استخوان و صفرا احتمالا شاخص های حساس تری از وضعیت منگنز بدن پرنده هستند تا میزان منگنز کبد و یا اضافه وزن بدن به نظر می سرد که مقدار سمی منگنز 3000 میلی گرم در کیلوگرم است که یک کم خونی ملایمی عارض می شود .
شدیدترین علامت کمبود منگنز پروسیس است که در جوجه های جوان ظاهر می شود . بزرگ شدن و تغییر شکل مفصل بین کف و درشت نی ، خمیدگی انتهای فوقانی درشت نی و انتهای تحتانی نازک نی و کف پا ، ضخیم و کوتاه شدن استخوانها یا گسیختگی مفصل آشیل یا گاستروکنموس از خصوصیات پروسیس در جوجه می باشد.بیماری با فازایش کلسیم و فسفره جیره شدت می یابد که علت آن کاهش جذب منگنز بدلیل رسوب آن توسط کلسیم و فسفر در روده می باشد کمبود منکنز در مرغ های تخمگذار و گله های مادر باعث کاهش تخمگذاری ، کاهش جوجه در آوری و افزایش تعداد تخم مرغ های پوسته نازک و بی پوسته می گردد .
کمبود منگنز در جیره مرغ های مادر باعث بروز حالتی بنام کندریو دیستروفی تغذیه ای در جنین می شود . از مشخصات این بیماری کوتاه شدن و ضخیم شدن پاها و کوتاه شدن بال ها ، ایجاد منقار طولی شکل که باعث کوتاه شدن نامناسب آرواره پایین می گردد . گردی دور سر ، که ظاهرا به علت برآمدگی جمجمه بوجود می آید ، تورم که معمولا در بالای مفصل مهره اطلس گردن بوجود می آید و بطرف عقب متمایا است ، بزرگی شکم که ظاهرا بعلتد وجود زرده جذب نشده است و تعویق رشد بدن می باشد . در جوجه های جوان کمبود منگنز اختلالات عصبی (فلجی ) ایجاد می کند . مشخصه این اختلال عصبی ، خیرگی بطرف آسمان و مشابه با آنچه که در کمبود تیامین مشهود است می باشد . ظاهرا یک جوجه تازه متولد شده با کمبود منگنز در شکل 5-18 نشان داده شده است .
بنابر مطالعه اروی و همکاران (1970) در جوجه های فلج حاصل از جنین های مواجه با کمبود منگنز ، اتولیت های گوش میانی وجود ندارد . اتولیت ها از بلورهای اوکتوکونیای فرورفته در قالب های هم شکل غنی از مو کوپلی ساکارید ها تشکیل می شوند . نقایص اسکلتی در حیوانات مواجه با کمبود منگنز به علت نقص در شکل قالبهای غضروفی و یا استخوانی است . به نظر می رسد کندریودیتروفی در جنین جوجه و رشد نامناسب قالب های اتولیت ها که منجر به رشد غیر طبیعی گوش داخلی می شود ، به علت نقص در ساخته شدن موکوپلی ساکاریدها باشد .