یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

فرآورده های جانبی برنج در جیره نویسی

توضیحات
دسته: مقالات
منتشر شده در جمعه, 08 مرداد 1400 06:13
نوشته شده توسط مدیر سایت

فرآورده های جانبی برنج در نتیجه پوست گیری و تمیز کردن برنج قهوه ای به دست می آیدو نتیجه نهایی ان تولید برنج سفید برای مصرف انسان است.فرآورده های جانبی برنجی یکی از رایج ترین فرآورده های قابل استفاده در صنعت طیور است.میزان تولید جهانی آن بالغ بر 45 میلیون تن است.در جریان تولید برنج سفید یک محصول جانبی به دست می آیدکه «سبوس برنج» نامیده می شود که  حدود 30 درصد وزنی آن«صیقل برنج»و 70 درصد«سبوس واقعی»است.در برخی مناطق این دوفرآورده از هم جدا می شوند و به صورت دو محصول جداگانه سبوس و صیقل برنج به فروش می رسند.در برخی مناطق مخلوط این دو را به نام «سبوس برنج»و در برخی مناطق آن را «پولارد برنج»مینامند.صیقل برنج دارای چربی فراوان و الیاف کم است در حالی که سبوس واقعی برنج،چربی کم و الیاف بالایی دارد.بنابراین نسبت اختلاط سبوس و صیقل برنج تأثیر قابل توجهی بر ارزش غذایی آن ها دارد.در ادامه وقتی از سبوس برنج صحبت میکنیم منظور مخلوط صیقل و سبوس واقعی برنج است.می توان ترکیب نمونه مورد استفاده را بر اساس سطح الیاف خام در برابر چربی محاسبه و ارزیابی کرد.از آنجا که میزان روغن سبوس بالا است(6 تا 10 درصد) لذا آمادگی زیادی برای فساد اکسیداتیو دارد.حدود 75 تا80 درصد چربی موجود در سبوس خام برنجی که به مدت 10 تا 12 هفته در دمای ملایم نگهداری شده باشد به صورت اسیدهای چرب آزاد در می آید که بسیار مستعد واکنشهای فساد اکسیداتیو است.لازم است سبوس برنج با استفاده از مواد آنتی اکسیدانی مناسبی از قبیل«اتوکسی کین»پایدار شوند.هرچه مقدار افزودن این ماده شیمیایی به سبوس برنج بیشتر باشد،جلوگیری از فساد در آن بیشتر است ولی سطح مناسب و اقتصادی آن حدود 250 قسمت در میلیون است.می توان از طریق تیمار حرارتی نیز سبوس برنج را پایدار ساخت.«کستروژن»دردمای 130 درجه به طور قابل ملاحظه ای شانس فساد چربی و توسعه اسیدهای چرب آزاد آن را کاهش میدهد.

وقتی مقدار بالایی از سبوس برنج در جیره استفاده می شود(حدود40 درصد)،موجب کاهش رشد و کاهش راندمان تبدیل غذایی می شود.دلیل آن وجود مهارکننده تریپسسین و سطح بالای اسید فیتیک آن است.مهارکننده تریپسسین دارای مولکول های کوچکی است و گرمای مرطوب به راحتی آن را از بین می بردولی اسید فیتیک به چنین شرایطی همچنان مقاوم باقی می ماند .حدود 10 درصد فسفر سبوس برنج برای جوجه های جوان قابل دسترس است.البته قابلیت دسترس فسفر ممکن است با افزایش سن جوجه ها افزایش یابد.اگر چنین باشد ممکن است منجر به عدم توازن نسبت کلسیم به فسفر شود.چنین اثری ممکن است دلیل واقعی کاهش رشد در پرندگان مسنی باشد که سبوس برنج مصرف کرده و درضمن کلسیم اضافی به جیره های آنها افزوده شده باشد.آنزیم فیتاز را می توان به جیره های حاوی بیش از 15 درصد سبوس برنج بکار برد و از مزایای آن استفاده کرد.از آنجا که سبوس برنج  دارای الیاف زیادی است لذا می توان از آنزیمهای آرابینوکسیلاناز خارجی در کنار آن استفاده نمود.

مشکلات بالقوه محصولات جانبی برنج:

اگر چنانچه سبوس برنج به دست آمده بیش از یک هفته در کارخانه باقی میماند،لازم است آن را با استفاده از یک آنتی اکسیدان مناسب پایدار کنیم.اگر چنانچه جوجه های جوان(با سن کمتر از سه هفته)از جیره های حاوی بیش از 10 درصد سبوس برنج استفاده می کنند می توان از تیمار حرارتی استفاده کرد و اثرات مهارکننده تریپسسین را به حداقل رساند.