یادداشت : اهداف جیره نویسی علمی و اقتصادی

رشد سريع دامپروری از چند دهه گذشته سبب به وجود آمدن صنعت دامپروری به شكل امروزي شده است. صنعت دامپروری از جهت به كارگيري روشهاي جديدتر و موثرتر دائما در حال تغيير و پيشرفت مي باشد. راندمان توليد گوشت يا تخم مرغ وابسته به توانائي ژنتيكي گله مورد پرورش است. يك دامپرور زماني موفق است كه توانائي ژنتيكي گله را در مورد راندمان توليد ، در بالاترين سطح ممكن بروز دهد. يكي از شروط اصلي براي رسيدن به حداكثر راندمان توليد ، تغذيه متعادل گله مي باشد. به همين دليل تهيه يك جيره غذائي متعادل از نظر مواد مغذي (پروتئين ، كربوهيدرات ، چربي ، مواد معدني ، ويتامين ها) كه جوابگوي احتياجات حيوان باشد الزاميست. البته به همان اندازه كه كمبود يك ماده مغذي در جيره غذائي مي تواند موجب افت راندمان توليد شود ، بالا بودن ميزان همان ماده مغذي در جيره نيز ، هم موجب ضرر اقتصادي شده و هم مي تواند به سلامت حيوان لطمه وارد نمايد

از طرف ديگر هدف يك دامپروری در كنار توليد پروتئين حيواني ، سودآوري مي باشد. از آنجائيكه بيشترين هزينه توليد فرآورده هاي دامپروری مربوط به تغذيه مي باشد (۷۰-۶۰%هزينه ها) ، در نتيجه تهيه جيره اي الزاميست كه علاوه بر تامين احتياجات غذائي حيوان ، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. در حقيقت يكي از رموز موفقيت براي دامپرور ، تهيه جيره متعادل با حداقل قيمت است.  براي نيل به اين هدف بايد از منابع خوراكي محدود و گران قيمت به بهترين نحو استفاده نمود. تهيه جيره غذایی كار چندان ساده اي نبوده و منحصر به مخلوط كردن چند قلم ماده خوراكي نيست ، بلكه نياز به داشتن اطلاعات كامل از احتياجات غذائي گله مورد پرورش و تركيب و كيفيت خوراك ها دارد.

علي رقم پيشرفتگي نرم افزارهاي مخصوص جيره نويسي وقتي از كامپيوتر براي تعيين فرمول دان استفاده مي شود ، بايد در مورد قابل استفاده بودن جيره از نظر فيزيولوژي دستگاه گوارش حيوان ارزيابي صورت گيرد. زيرا كامپيوتر فقط اطلاعات داده شده به آن را عمل آوري مي كند و هر گونه اشتباه در اطلاعات اوليه ، در نتيجه كار كامپيوتر منعكس مي شود. همچنين شرط اصلي تهيه جيره هاي متعادل با حداقل قيمت توسط كامپيوتر ، دادن درست ترين اطلاعات از جمله تركيب شيميايي خوراكها و قيمت خوراكهاي مورد نظر است.

رژیم نوردر پرورش جوجه های تخم گذار و مرغان تخم گذار

توضیحات
دسته: مقالات
منتشر شده در جمعه, 05 بهمن 1397 13:01
نوشته شده توسط مدیر سایت

اثر نور مصنوعی از طریق غده هیپوفیز و افزایش ترشح هورمونهای این غده سبب افزایش در تولید تخم مرغ میشود.اگر جوجه های یک روزه تحت روش افزایشی روزانه نور باشند زودتر از جوجه هایی که به طور ثابت 14 ساعت نور دریافت کرده اندبالغ میشوند و اگر همین جوجه های 1 روزه با روش کاهشی روزانه نور مواجه باشند نسبت به جوجه هایی که 14 ساعت نورد میگیرند دیرتر بالغ میشوند.در اینجا نیز نور باعث تحریک بیشتر و یا کمتر غده هیپوفیز میشود و در نتیجه ترشحات آن بیشتر و یا کمتر میشود.البته تنها نور مرئی است که سبب تحریک غده هیپوفیز میگردد و نور ماوراء بنفش و یا مادون قرمز اثری بر غده هیپوفیز ندارد.

دیررس کردن و یا زودرس کردن بیش از حد مرغ نتایج مثبتی نخواهد داشت زیرا جوجه های زودرس تخم مرغهای تولید شده کوچک و ممکن است به علت عدم تکامل لوله تخم این لوله در اثر عبور تخم مرغ پیچیده و یا پاره شود.اگر جوجه ها دیرتر بالغ شوند اگرچه وزن تخم مرغهای آنها بیشتر است ولی تولید سالیانه آنها کم خواهد شد .لذا سعی شده است روشهای مناسب نوری به کار گرفته شود تا این اثرات سو را به دنبال نداشته باشد.

روشهای نوری متداول برای نیچه های تخم گذار

1-در ساختمانها بدون پنجره: کنترل نور به آسانی صورت میگیرد

الف)روش نور ثابت یا روش کینگ : در این روش جوجه ها از سن یک روزگی تا 18 هفتگی تحت رژیم ثابت 6 ساعت نور و 18 ساعت تاریکی پرورش میابند.بعد از هفته 18 هر هفته و به میزانبیست دقیقه به مدت روشنای افزوده میشود تا ساعات روزانه نور به 14 ساعت برسد. در طول مدت تخم گذاری همین 14 ساعت نور را ثابت نگاه میدارند.

ب)روش ثابت یا روش بومن: در این روش جوجه ها تا سن 9 هفتگی روزانه 18 ساعت نور دریافت میکنند و پس از هفته نهم ساعات نور به 6 ساعت کاهش میابد و تا هفته 18 ادامه پیدا میکند.پس از هفته هجدهم هر هفته 20 دقیقه به ساعات روشنایی اضافه میشود تا به 14 ساعت در روز برسد. در دوره تخم گذاری ساعت نور به طور ثابت به 14 ساعت باقی میماند .

ج)روش اصلاح شده کاهش مرحله ای: این روش از روز اول با 22 ساعت نور شروع میشود و هر هفته تا هفته 12 حدود 75 دقیقه از زمان روشنایی کاسته میشود تا به 7 ساعت در روز برسد سپس تا هفته بیستم به همین میزان ثابت میماند . پس از هفته بیستم هر ماه 1 ساعت نور را افزایش میدهند تا 14 تا 15 ساعت در روز برسد.

2- در ساختمانهای پنجره دار : در این ساختمانها از روش کینگ نمیتوان استفاده کرد.در ساختمانهای دریچه دار نور طبیعی و مصنوعی را تواما طوری به کار کیبرند که نتیجه رضایت بخشی حاصل شود.

اگر جوجه ها در بهار و یا تابستان از تخم خارج شوند بایستی تنها تحت نور طبیعی پرورش یابند زیرا ساعات نور در طول دوره طوری ست که هر روز به طور طبیعی از آن کاسته میشود و از زودرس شدن جوجه ها جلوگیری میشود.پس از بلوغ و شروع تخم گذاری روزانه حد اقل 14 ساعت نور لازم است که در این صورت با احتساب ساعات روز و روشن کردن چراغ این مدت نور را تامین میکنند.

اگر جوجه ها در پاییز یا زمستان از تخم خارج شوند چون نور طبیعی طوری است که روزانه به ساعات روشنایی اضافه میشود لذا جوجه ها با روش افزایشی نور مواجه هستند و زودتر از زمان معین بالغ میشوند.در این مورد بایستی با استفاده از نور مصنوعی و طبیعی روشی را به وجود آورد که مانع از زودرس شدن جوجه ها شود.

روش کاهش مرحله ای – افزایش مرحله ای

این روش به روش موریس معروف است ابتدا جوجه ها روزانه 22 ساعت نور دریافت میکنند و سپس هر هفته و به طور مساوی از ساعات نور کم میشود به طوری که در پایان هفته هیجدهم با ساعات طبیعی نور مساوی شود. در این سیتم عملا جوجه ها با روش کاهش نور مواجه هستند.در طول دوره تخم گذاری روش 14 ساعت نور در روز رعایت میشود . مثلا اگر جوجه ها در دی ماه از تخم خارج شوند در این موقع ساعات طبیعی نور 10 ساعت است و بایستی روزانه 12 ساعت نور مصنوعی داده شود تا جمعا ساعات نور به 22 ساعت در روز برسد . هیجده هفته بعد یعنی حدودا اوایل اردیبهشت ساعات طبیعی نور 13 ساعت است . پس بایستی در مدت هجده هفته نور را 9 ساعت کاهش داد.که این کاهش تقریبا معادل 30 دقیقه در هفته خواهد بود.پس از هفته هجدهم اگر ساعات طبیعی نور کمتر از 14 ساعت باشد بایستی با استفاده از نور مصنوعی آن را به 14 ساعت رساند و در طول تخم گذاری به همین میزان 14 ساعت ثابت نگه داشت.کاهش در ساعات نور کمتر از 14 ساعت در طول تخم گذاری سبب کاهش تولید و احتمالا شروع پر ریزی میشود.اگر پرورش مرغان تخم گذار در مزرعه صورت میگیرد به علت عدم کنترل سیستم نوری بهتر است جوجه ها در بهار و تابستان تولید شوند تا با روش افزایشی نور مواجه نباشند.

2)شدت نور: در دوره رشد و تخم گذاری شدت نوری معادل یک فوت کندل یا وات بر متر مربع در سطح جوجه ها و مرغان تخم گذار توصیه شده است. افزایش شدت نور اثر مثبتی در تولید تخم مرغ ندارد . برای تامین چنین شدتی از لامپهای 40 واتی در ارتفاع 2 تا 2 نیم متر و به فاصله ی 5/3 متر از یکدیگر استفاده میشود.

3)رنگ نور : در پرورش جوجه های در حال رشد و مرغان تخم گذار از نور سفید و قرمز استفاده میشود در سالن های مرغداری از لامپ ای مهتابی نبایستی استفاده گردد زیرا مقداری نور آبی تولید میکند که اثر نامطلوب دارد.

5)سایر شرایط و لوازم مورد نیاز : نگهداری و پرورش جوجه های کوچک از مشکل ترین کارهای یک مرغداری است زیرا در این مرحله جوجه ها بسیار حساس و نیازمند مراقبت های ویژه ای هستند. اطاق پرورش جوجه ها بایستی قبل از ورود جوجه کاملا آماده باشد.حرارت اطاق جوجه ها حدود 20 تا 25 درجه سانتیگراد و حرارت در زیر مادرها در روز اول 32 تا 35 درجه توصیه میشود. کف اتاق جوجه ها را بایستی پس از شستن و ضد عفونی کردن بایستری ازکاه خاک اره،شلتوک و یا سایر موادی که در دسترس میباشد به اندازه 3 تا 5 سانتیمتر پوشاند.این کار علاوه بر اینکه زیر پای جوجه ها را نرم و راحت میکند، باعث جذب مقداری از رطوبت سالن توسط مواد بستر میشود و رطوبت سالن را کاهش میدهد.24 ساعت قبل از ورود جوجه بایستی مادرها را روشن کرد و حرارت سالن را به حد مطلوب رساند و در اطراف مادرها تعداد کافی آبخوری و دانه خوری قرار دارد. اگر جوجه ها در روزهای اول از زیر مادرها خارج و دور میشوند بهتر است برای جلوگیری از سرما خوردگی اطراف آنها را با توری محصور نمود. گاهی دیده میشود در روزهای اول جوجه ها از مواد بستر تغذیه میکنند که علاوه بر بروز ناراحتی های گوارسی ممکن است به پای سایر جوجه ها نوک زده و آنها را زخم کنند و بدین وسیله بیماری خودخوری شایع شود . برای جلوگیری از این حالت بهتر است در چند روز اول روی بستر را با گونی و یا کاغذ پوشاند . بهتر است در روزهای اول از دانه خوری ها و آبخوریهای مسطح استفاده شود و به تدریج که جوجه ها رشد کردند دانه خوریها و آبخوریها ی بزرگتر مورد استفاده قرار گیرند.در سالن هایی که از آبخوریها و دانه خوریهای اتوماتیک استفاده میشود بایستی در روزهای اول ارتفاع آنها کم باشد و به تدریج به ارتفاع آنها افزوده شود.در بعضی مرغداریها بجای بستر از کف های شیاردار استفاده میشود.در این روش در ارتفاعی بالاتر از کف( 5/0 تا 1 متر) توریهای مخصوص و یا کف پوش شیاردار نصب میشود که از طریق شیارها مدفوع به محفظه زیر شیارها ریخته میشود. این روش بهداشتی است زیرا جوجه ها با مدفوع خود تماس ندارند و در نتیجه امکان آلودگی آنها به بیماریهای انگلی کمتر میشود.در این حالت تراکم گازهای بدبو در سالن نیز کمتر است.در طول دوره پرورش تمام مراقبت های بهداشتی و واکسیناسیون بایستی رعایت گردد که در مبحث بیماریها و بهداشت مورد بحث قرار خواهد گرفت.