مقایسه و معرفی پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها

توضیحات

بازدید: 4124

مقایسه و معرفی پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها

پری بیوتیک ها

پری بیوتیک ها به ترکیباتی از خوراک گفته می شود که قابل هضم و جذب نیستند ولی اثرات مفیدی بر حیوان میزبان داشته و سبب تحریک رشد و یا فعالیت تعداد محدودی از باکتریها در کولون میشوند.بنابراین پری بیوتیک ها در مقام مقایسه با پروبیوتیکها که با معرفی باکتریهای اگزوژنوس به فلور میکروبی کولونی صورت می گیرد، به تحریک رشد یک یا تعداد محدودی از میکروارگانیسم هایی که سبب تحریک سلامت میزبان می شوند کمک می نمایند. لذا پری بیوتیک ها سبب تغییر مثبت اکوسیستم دستگاه گوارش می شوند. پری بیوتیک سبب تحریک جذب چندین عنصر معدنی و بهبود مینراله شدن استخوان از طریق افزایش قابلیت دسترسی به عناصر کلسیم، منیزیم، روی و آهن می گردد.

اثرات پری بیوتیک ها به میزان دوز مصرفی، زمان تجویز، میزان کلسیم جیره غذایی و سن پرنده بستگی دارد. در میان اجزای تشکیل دهنده مواد خوراکی، از جمله کربوهیدرات های غیر قابل هضم (الیگو و پلی ساکاریدها)، بعضی پپتیدها و پروتئین ها و تعدادی از لیپیدها (استر یا اتر) یافت می شود. طبیعت شیمیایی این ترکیبات طوری است که امکان هضم و جذب آنها در قسمت های فوقانی دستگاه گوارش وجود ندارد.

پری بیوتیک ها پس از ورود به ناحیه سکوم یا کولون به عنوان سوبسترا توسط باکتریهای ساکن در این نواحی مورد استفاده قرار می گیرند و بدین ترتیب مستقيما در تأمین انرژی مواد متابولیکی و ریز مغذی ضروری ایفای نقش می کنند. الیگوساکاریدهایی از قبیل گالاكتو الیگوساکاریدها، فروكتو الیگوساکاریدها و مانان الیگوساکاریدها از جمله پری بیوتیک هایی هستند که در جیره غذایی طیور و غير نشخوارکنندگان مورد بررسی قرار گرفته اند. مکانیسم عمل آنها شامل کاهش pH از طریق تولید اسید لاکتیک و ممانعت از رشد و تشکیل کلنی پاتوژنها و ایجاد اثرات سیستمیک در بهبود قابلیت مصرف مواد مغذی، تحریک سیستم ایمنی و خنثی سازی سموم است.

دی ساکاریدها (ساکارز، لاكتوز و مالتوز) سبب کاهش میزان عفونت سالمونلایی از طریق بهبود توازن فلور میکروبی در دستگاه گوارش می گردند. این اثر به طور غیر مستقیم و از طریق متابولیت های تولید شده توسط فلور میکروبی صورت می گیرد که از پریبیوتیکها به عنوان سوبسترا استفاده می کنند.این متابولیت ها عبارتند از اسیدهای چرب زنجيره کوتاه، لاكتات، پلی آمینها و باسیتراسین. از طرفی پری بیوتیک ها می توانند به طور مستقیم به پاتوژنها متصل شوند یا عدد اسمزی درون مجرای روده را افزایش دهند. آنها می توانند فعالیت متابولیکی فلور طبیعی روده را به طور مناسبی تغییر دهند. نتایج برخی از مطالعات نشان می دهد که تغذیه دو درصد(مانان اليگوساکارید) اثر قابل توجهی بر میزان رشد یا بازده غذایی ندارد ولی سبب کاهش کل بار میکروبی و تعداد کلی فرم در محتویات روده پرنده شده و از بار میکروبی گوشت هم می کاهد.

تحت شرایط تجاری، تلفیقی از پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها به دلیل اثرات هم کوشی سبب بهبود افزایش وزن روزانه و بازده غذایی در مقایسه با استفاده انفرادی از هر کدام از پری بیوتیک یا پروبیوتیک می گردد.

خصوصیات پری بیوتیک مناسب :

 1. توسط آنزیمهای گوارشی باختی پستانداران قابل هضم و جذب نیست.

 2. به طور انتخابی توسط تعداد محدودی از باکتری های مفید مورد استفاده قرار می گیرند.

 3. به طور مثبت سبب تغيير فلور میکروبی روده و فعالیت آنها می گردند.

 4. به طور مناسبی سبب تغییر سیستم دفاعی میزبان خود می گردند.

پروبیوتیک ها

برخلاف آنتی بیوتیک ها که مصرف آنها به عنوان تغییر دهنده های خوراکی سبب تخریب باکتری های مفید می گردد، افزودن پروبیوتیک ها به خوراک سبب معرفی سویه های معینی از باکتری ها به دستگاه گوارش شده و از تعداد باکتری های مضر می کاهد. طی سال های گذشته، توجه قابل ملاحظه ای در استفاده از پروبیوتیک ها، کشت مخمرها و اسیدی فایرها در جیره غذایی طیور به عمل آمده است. افزایش دانش عمومی مردم و شناخت اثرات منفی آنتی بیوتیکها منجر به گسترش مصرف افزودنی های غیر آنتی بیوتیکی تحت عنوان افزودنی های خوراکی محرک رشد گردیده است.

پروبیوتیک ها مکمل میکروبی زنده خوراکی هستند که سبب بهبود توازن میکروبی روده می گردند. مکمل پروبیوتیکی، شامل یکیا چند سویه سلول میکروبی است که قادر به تداوم زیستن يا تكثير شدن درون روده فرد میزبان را دارد. برخی از سویه های ساکارومایسس سرویسیه و قارچها (آسپرژیلوس آريزا)، پروبیوتیک به شمار می روند. دستگاه

گوارش تمام حیوانات در زمان تولد، استریل است و وقتی در تماس با مادر و محیط قرار می گیرند، فلور میکروبی در دستگاه گوارش آنها استقرار پیدا می کند. میکروارگانیسم های مفید آنزیمهایی تولید می کنند که سبب کامل شدن توان دستگاه گوارش میزبان شده و به عنوان سدی در برابر پاتوژنها عمل می کنند. مکانیسم های اثر باکتری های مفید به شرح ذیل اعلام گردیده است:

1. اتصال به دیواره دستگاه گوارش و ممانعت از تشکیل کلنی توسط میکروارگانیسم های بیماری زا .

 2. خنثی سازی سموم تولید شده در دستگاه گوارش (توسط پاتوژنها) 

3. دارای فعالیت باکتری کشی هستند. لاکتوباسیل سبب تخمير لاكتوز به اسید لاکتیک می گردد و بدین ترتیب با کاهشpH سبب تخریب باکتری های مضر می گردند. 

4. ارتقای سطح ایمنی بدن میزبان

میکروارگانیسم هایی که خاصیت پروبیوتیکی دارند بعضی از مهم ترین نمونه های آن شامل لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاكتوباسیلوس با یفیدوس، لاكتوباسیلوس بلغاریکوس، لاكتوباسیلوس کازئی، لاکتوباسیلوس فرمنتوم، لاكتوباسیلوس لاكتین، آسپرژیلوس آویزا، استرپتوکوکوس فاسيوم و ساکاروكایسس سرویسیه هستند. در تک معده ای ها، سویه های لاکتوباسیلوس، باسیلوس سابتیلیس و استرپتوکوکسی ها به عنوان پروبیوتیک مورد استفاده قرار می گیرند. در نشخوار کنندگان به کار گیری مخمر (ساکارو کایسس سرویسیه ) به شکل زنده یا سلولهای کشته شده همراه با عصاره محیط کشت اثرات مفیدی روی تغییر در تخمیر شکمبه دارد.

خصوصیات پروبیوتیک مناسب 

1. مصرف آن باید اثر مثبتی روی میزبان داشته باشد، در مقابل اسید و املاح صفراوی مقاوم بوده و حداقل حاوی 30 ضربدر 10 به توان 9 واحد تشکیل دهنده کلی (CFU1) در هر گرم باشد. 

2. باید از نرخ بازدارندگی بالایی برخوردار بوده و به سرعت درون دستگاه گوارش تکثیریابد و باید از سویه خاصی باشد.

3. سویه پروبیوتیک نباید رفتار پاتوژنی داشته باشد و ترکیبات سمی در دستگاه گوارش تولید نماید.

4. ظرفیت اتصال میکروارگانیسم ها باید مستحکم و سریع باشد.

5. به اندازه کافی در مقابل فرآوری تجاری و توزیع مقاوم باشند و هنگام رسیدن به روده زنده بمانند. 

6. میکروارگانیسم های کشت شده باید توان کاهش تعداد میکروارگانیسم های مضر را در روده داشته باشند. 

پروبیوتیک هایی که حاوی باکتریهای اسید لاکتیکی هستند به دلیل تولید اسید لاکتیک و سایر اسیدهای آلی سبب کاهش pH روده می گردند و این سلولها (میکروب ها) با اتصال به دیواره سلولی روده مانع از تشکیل کلنی توسط باکتریهای پاتوژن می گردند. میکروب های پروبیوتیک برای مصرف مواد مغذی با باکتریهای پاتوژن شروع به رقابت می کنند. پروبیوتیک ها از یک سو سبب کاهش جمعیت میکروارگانیسم های پاتوژن و کاهش شیوع اسهال شده و از طرفی افزایش زیست فراهمی مواد مغذی، افزایش نرخ رشد و بهبود بازده غذایی را به دنبال دارند. از طرفی پروبیوتیک ها واجد فعالیت ضدسرطانی هستند و از احتمال بروز سرطان کولون می کاهند. افزودن لاکتوباسیلوس اسپوروژن (100 میلی گرم در هر کیلو گرم خوراک) به جیره غذایی جوجه های گوشتی طی یک دوره پرورش (6-0 هفته) سبب ارتقای افزایش وزن، بهبود ضریب تبدیل غذایی و افزایش توان ایمنی نوع همورال می گردد.

پری بیوتیک ها، فرآورده هایی هستند که به شکل های مختلف خوراکی، پودر، مخلوط در آب یا به شکل مایع یافت می شود و شامل سلولهای میکروبی، کشت میکروبی و متابولیت های میکروبی است. بررسی ها نشان می دهد مصرف تلفیقی و هم زمان لاكتوباسیل ها و کشت مخمر در خوراک یا آب تأثیر بیشتری بر کاهش تلفات و بهبود عملکرد رشد و تولید دارد.

اثرات مفید پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها :

پروبیوتیک ها

1. فلور میکروبی روده را تغییر دهند. 

2. غير پاتوژن باشد (بیماری زا نباشد).

 3. در برابر فرآوری و ذخیره سازی مقاوم باشد. 

4. در مقابل اسید معده و صفرا مقاوم باشد. 

5. به سلول های اپیتلیومیا مخاط متصل گردد. 

6. درون روده دوام داشته باشد.

7. ترکیبات بازدارنده تولید کند. 

8. پاسخ ایمنی بدن را اصلاح نماید.

9. فعالیت میکروبی روده را تغییر دهد.

پری بیوتیکها 

1. قابل هضم و جذب توسط آنزیم های گوارشی و بافتی پستانداران نباشد. 

2. به طور انتخابی توسط یک یا تعداد محدودی از گروههای میکروب های مفید مصرف شوند.

3. به طور مفید و مؤثری فلور میکروبی و فعالیت آنها را تغییر دهد. 

4. سیستم دفاعی میزبان را ارتقاء بخشد.