جیره نویسی برای طیور با استفاده از معیار اسید آمینه های قابل هضم

جیره نویسی برای طیور  با استفاده از معیار اسید آمینه های قابل هضم

 

باتوجه به پیشرفت علوم دامی بویژه در تغذیه طیور،مبنای جیره نویسی در طیور نیز دچار تغییرات زیادی شده است ولی در کشور ما این تغییرات همگام با پیشرفت های روز دنیا نبوده است.هنوز متخصصان و مرغداران ما برای متوازن نمودن بخش پروتئین جیره از درصد پروتئین خام به همراه درصد برخی از اسید امینه های کل استفاده می کنند که این روش در دنیا منسوخ شده است.استفاده از معیار اسید امینه های قابل هضم علاوه بر ارزیابی دقیق اسید آمینه مواد خوراکی، باعث کاهش هزینه های تغذیه ای و اطمینان از تامین موادمغذی مورد نیاز طیورخواهد شد نیز با توجه به افزایش قیمت های جهانی ذرت و کنجاله سویا استفاده از مواد پروتئینی جایگزین مانند پودرهای ضایعاتی,کنجاله تخم پنبه و ... مورد توجه قرارگرفته است.از مزایای استفاده از معیار اسید آمینه های قابل هضم در جیره نویسی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

 

1 کاهش قیمت جیره

 

2 تعیین دقیق نیاز

 

3 رفع محدودیت مصرف در برخی از مواد خوراکی و استفاده بیشتر از آنها در جیره

 

4 جلوگیری از الودگی محیط زیست توسط ازت موجود در مدفوع طیور

 

مشکل چیست ؟

 

مساله این است اسید امینه های موجود در خوراک های مورد استفاده در تغذیه طیور دارای قابلیت هضم متفاوتی اند مثلا قابلیت هضم لایزین در کنجاله سویا و یا پودر ماهی 85 تا 90 درصد در پودر گوشت و استخوان 75 تا 80 و در کنجاله نارگیل فقط 50 در صد است که در زمان فرموله کردن جیره باید به این مساله توجه نمود تا نیازمندی های طیور بطور صحیح و دقیقی تامین شود.

 

جیره نویسی با استفاده از اسید آمینه های کل راندمان کمتری دارد چرا که ممکن است مقادیر مورد نیاز و قابل استفاده از اسید های امینه که برای دست یافتن به حداکثر تولید و عملکرد ضروری اند را فراهم نکند.علاوه بر این نمی توان موادخوراکی را بطور صحیحی با یکدیگر مقایسه و ارزیابی کرد و به موادی که قابلیت هضم اسید های امینه بالاتری دارندفکمتر بها داده می شود که باعث اشتباه در خرید مواد خوراکی و افزایش قیمت جیره می شود.

 

چرا کسی از این معیار استفاده نمی کند؟

 

در جیره نویسی طیور هیچ کس از انرژی خام،فسفر کل و یا پروتئین خام به تنهایی استفاده نمی کندپس چرا جیره نویسی براساس اسید آمینه های کل را نسبت به اسید امینه های قابل هضم ترجیح می دهیم؟ در یکمطالع اخیر برخی از متخصصین تغذیه به این سوال پاسخ داده اند و دلایلی را به شرح زیر بیان کرده اند :

 

1 من این روش (استفاده از اسید امینه های کل) سالیان درازی است، استفاده می کنم و این روش عملی تر است .

 

2 استفاده از معیار اسیدهای امینه قابل هضم همراه با مخاطراتی است و من انها را نمی پذیرم.

 

3 وقتی من از خوراک هایی که اسید امینه های آن دارای قابلیت هضم بالایی مانند ذرت،کنجاله سویا و پودر ماهی،استفاده می کنم نیازی به این روش ندارم.

 

4 من واقعا هیچ فایده ایی برای فرموله کردن جیره ها با این معیار نمی بینم.

 

5 من احتیاجات اسید آمینه های آمینه را براساس توصیه های شرکت های تولید کننده استفاده می کنم و آنها هم از اسیدهای آمینه کل استفاده کرده اند.

 

شواهد بالا نشان داد که استفاده از معیار اسید آمینه های قابل هضم در خوراک هایی که قابلیت هضم اسیدهای آمینه آن بالاست ،دارای فوایدی است اما استفاده از این معیار در فرموله کردن جیره با خوراک هایی که دارای اسید های آمینه با قابلیت هضم متوسط و یا کم هستند،دارای اهمیت ویژه ای است.از این خوراک ها می توان به :

 

پودر گوشت و استخوان

 

ضایعات گندم

 

سبوس برنج

 

کنجاله نارگیل

 

کنجاله کانولا

 

کنجاله کتان

 

کنجاله هسته خرما

 

اشاره کرد.البته باید یادآور شد که استفاده از موادخوراکی که باعث کمترین قیمت شوند اهمیت بیشتر داشته و ممکن است در برخی شرایط موادخوراکی با قابلیت هضم بالا مانند کنجاله سویا و یا استفاده از منابع سنتتیک اسیدهای آمینه نسبت به این خوراک ها ترجیح داده شوند.

 

چگونه مقادیر قابلیت هضم اسید آمینه های را برآورد کنیم؟

 

یک سوال مهم این است که چگونه مقادیر قابلیت هضم اسیدهای آمینه خوراک ها را بدست آوریم؟ چندین روش برای این کار وجود دارد که می توانند تفاوت های زیادی با هم داشته باشند. روش های مختلفی مانند ارزیابی مدفوع در ایلئوم ارزیابی ظاهری و حقیقی بر روی جوجه های گوشتی و یا خروس های جوان وجود دارند.

 

دلایل محکمی برای جیره نویسی براساس معیار اسیدهای آمینه قابل هضم در طیور وجود دارد استفاده از این معیار با کمی دقت می تواند ارزیابی صحیحی از مواد خوراکی ارائه داده و باعث افزایش عملکرد شود.یکی از فواید این سیستم عملکرد بالاتر طیور با قیمت تمام شده جیره مساوی و یا کمی بالاتر است.به کار بردن این معیار، منجر به حداکثر استفاده از موادخوراکی با قابلیت هضم متوسط تا کم با قیمت جیره پایین تر و عملکرد بهتر و یا مساوی طیور در مقایسه با سایر روش ها می شود.

 

بنابراین شواهد و دلایل کافی و براساس آزمایشات کنترل شده وجود دارد که استفاده از معیار اسید آمینه های قابل هضم را مورد تاکید قرار می دهد.با استفاده از این معیار عملکرد جوجه های گوشتی بهبود یافته و همچنین از مواد خوراکی که دارای قابلیت هضم اسیدهای آمینه کمتری اند، در سطوح بالا بدون تاثیر منفی بر عملکرد استفاده شده است.که به برخی از خوراک ها در زیر اشاره خواهد شد :

 

پودرگوشت و استخوان

 

با فرموله کردن جیره براساس معیار اسیدهای آمینه قابل هضم می توان تا 10 درصد از پودر گوشت و استخوان بدون هیچ تاثیر منفی بر عملکرد در مقایسه با روش اسیدهای آمینه کل استفاده کرد.

 

کنجاله کانولا

 

جوجه هایی که سطوح مختلف کنجاله کانولا تا مقدار 20 درصد جیره دریافت کردند در مجموع دارای افزایش وزن و ضریب تبدیل بهتری، زمانی که جیره ها براساس اسیدهای آمینه قابل هضم مقایسه با اسید آمینه های کل فرموله شدند،بودند.

 

کنجاله تخم پنبه

 

جیره های حاوی کنجاله تخم پنبه تا سطوح بالاتر از 20 درصد زمانی که جیره با استفاده از معیار اسید آمینه قابل هضم متعادل شدند دارای عملکرد بهتری نسبت به روش اسید آمینه کل بود.

 

کنجاله کتان

 

استفاده از 20 درصد کنجاله کتان در جیره هایی که براساس اسیدهای آمینه قابل هضم فرموله شده اند هیچ گونه کاهش عملکردی را در مقایسه با جیره نویسی براساس اسیدهای آمینه کل نداشت.

 

 

 

باید در نظر داشت که جیره نویسی برپایه اسید آمینه های قابل هضم زمانی مفید است که خوراک های مورد استفاده در جیره دارای قابلیت هضم پایین باشند.